Aydın’da yaz sonu beyaz ve mor renklerde doğayla buluşan hayıt çiçekleri, sahip olduğu baharatlı rayihasıyla insanları etkilediği kadar, arıları da etkiler. Arıcılarımızın bıraktıkları kovanlar sayesinde hayıt çiçekleriyle buluşan arılar, topladıkları nektar ve polenleri kendi enzimleri ile birleştirirler. Bu sayede besin değeri yüksek olan ve rengi kırmızıya çalan Köyceğiz Balı Hayıt Balı meydana gelir.
Isıl işlem görmediği ve filtre edilmediği için, vitaminler, enzimler, antioksidan, antimikrobiyal maddeler ve polen içeriğinden de hiçbir şey kaybetmemiştir. Bu nedenle Çiçek Ballarının kristalize olması doğal bir durumdur
Son derece kaliteli, hoş kokulu ve nispeten geç kristalize olan Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın. Kansızlık başta olmak üzere daha çok kadın hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir. Anne sütünü arttırmada önemli bir rol oynar. Karaciğerlerin temizlenmesine yardımcı olur. Yüksek ateş ve baş ağrısına iyi gelmekle birlikte kadınların hormonal rahatsızlıklarının giderilmesine de katkıda bulunur. İdrar yolu rahatsızlıklarını azalmasına ve idrar söktürmede fayda sağlar.
Güçlü bir vitamin ve mineral deposu olan Köyceğiz Balı Hayıt Balı’na, Köyceğiz Balı sayesinde ulaşmak daha kolay!
Köyceğiz Balı, arılarımızın çalışkanlıkları ve arıcılarımızın büyük özverileriyle döneminde sağılan ballardan numune alınır. Tüm ballarımız düzenli periyotlarla akredite olmuş, Türkiye’nin önde gelen bal alanında uzmanlaşmış hocalarımızın gözetiminde olduğu üniversitelerinde (Hacettepe üniversitesi, Muğla üniversitesi) analiz edilir.
Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ni esas alarak yaptırdığımız saflık analizlerimizin tümü ürünlerin yanında mevcuttur. Baldaki bu parametreleri ayrı ayrı ele alırsak;
Prolin değeri Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda dominant oranda bulunan bir amino asittir. Bunun miktarı Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın kalite kriteridir. Prolin değerinin yüksek veya düşük olması arının Köyceğiz Balı Hayıt Balı yapma döneminde doğadan nektar alıp almadığının bir göstergesidir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda olması gereken Prolin değeri en az 300mg/kg’dır. Buna göre; Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızdaki oran 632.29mg/kg’dür.
Diastaz değeri Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda en fazla bulunan enzimdir. Bu enzim arıların Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nı olgunlaştırması sırasında midelerinden salgılayarak oluşturduğu ve Köyceğiz Balı Hayıt Balı’na aktardığı bir enzimdir. Bu enzimin değeri Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda ısıl işlem uygulanıp uygulanmadığının göstergesidir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde Diastaz değeri en az "8” olmalıdır. Buna göre; Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızdaki değer "9.36”dir.
Nem değeri Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın içerisindeki su miktarını ifade etmektedir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın olgunluğu ve raf ömrünün belirlenmesinde önemi rol oynar. Köyceğiz Balı Hayıt Balı petek gözlerinde arılar tarafından konulduğunda nem oranı yaklaşık %30-35 civarlarındadır. Arılar kovan sıcaklığını dengelemeleri ve kanat çırpışları ile bu nem oranını %20’nin altına indirirler. %20’nin üzerinde olan Köyceğiz Balı Hayıt Balı arıcılar tarafından erken hasat edildiğinin göstergesidir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde nem değeri en fazla %20’dir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda bu oran %17.12’dir.
Elektriksel iletkenlik, Köyceğiz Balı Hayıt Balı’ndaki mineral ve asit içeriğini belirlemek için ölçülür. Köyceğiz Balı Hayıt Balı içerisinde bulunan organik asitler, mineral maddeler ve protein miktarına göre elektriksel iletkenlik değişebilir ve bunun sonucunda Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın Salgı veya Çiçek Balı ayrımında kullanılır. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre Çiçek Ballarında elektriksel iletkenlik en fazla 0.8mS/cm olmalıdır. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda elektriksel iletkenlik değeri 0.45mS/cm’dir.
Serbest Asitlik ve Ph değeri, Köyceğiz Balı Hayıt Balı içerisinde bulunan organik asitler, mineral maddeler, protein ve karbonhidrat miktarına göre belirlenen başlıca elementlerdir. Bu uygulama Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın fermantasyonu ve Salgı Balı’nın belirlenmesinde önemli rol oynar. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda bulunan asitler yalnızca Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın tat ve lezzetine etki etmezler aynı zamanda Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda mikroorganizma gelişmesini de önlerler. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda serbest asitlik değeri en fazla 50meq/kg olmalıdır. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda serbest asitlik değeri 35.86meq/kg’dır.
Hidroksimetilfurfural (HMF), Köyceğiz Balı Hayıt Balı içerisindeki HMF oranı Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın ısıl işlem görmesi, uzun süreli kötü koşullarda depolama gibi parametrelerin etkisi ile HMF miktarı artar. HMF; Köyceğiz Balı Hayıt Balı’ndaki indirgen şekerlerin karbonil grupları ile aminoasitlerin ve proteinlerin amin grubunun kondenzasyonu ile oluşmaktadır. HMF değeri Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın tazeliğinin bir göstergesidir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda HMF oranı en fazla 40mg/kg olmalıdır. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda HMF oranı "13.79”dir.
Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda C4 ve Delta C13 değeri; Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda C13 analizi başta kamış şekeri, mısır bazlı şeker ve Glukoz bazlı şekerin ispatı için kullanılan en yaygın yöntemdir. Bitkilerin farklı fotosentez döngülerini ele alarak Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın ve bal proteininin izotop atomların arasındaki orandan yola çıkarak Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda tağşiş yapılıp yapılmadığı hakkında bilgi verir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda C13 bal ve protein fraksiyonları arasındaki işlem sonucunda C4 şeker oranı en fazla %7 olmalıdır. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda C4 şeker oranı %0’dır.
Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda şeker profili analizi; Köyceğiz Balı Hayıt Balı karbonhidratlı bir gıda olmasından dolayı kuru madde oranının yaklaşık %95-99. Bunun %85-95’ini Fruktoz ve Glukoz oluşturur. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’na tadını veren bu 2 monosakkarit bitkilerin nektarlarından veya bitkiler üzerinde yaşayan böceklerin salgılarında bulunan sakkarozun invertaz enzimi ile inversiyona uğraması sonucu meydana gelmektedir. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’nde Çiçek Ballarında şeker profili miktar ve oranı en az 100g’da 60g ve Fruktoz/Glukoz oranı 0,9-1,4 arasındadır. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda Fruktoz+Glukoz 66.16 ve oranı 1.23’dür.
Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda Sakkaroz olmamalıdır. Arı topladığı nektardan tamamını inversiyona uğratarak hiç Sakkaroz kalmayıncaya kadar Fruktoz ve Glukoz olarak parçalar. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda Sakkaroz varlığı tağşiş yapıldığının bir göstergesidir.
Polen Analizi; Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın kaynağı olan ballı bitkiler türleri ülkemizde büyük bir kaynağa sahiptir. Türkiye’de yöresine göre değişmekte olup yaklaşık 450 bin farklı bitki çeşitliliği bulunmaktadır. Köyceğiz yöresi de Çam Balı’na ev sahipliği yapan önemli bir lokasyondur. Ayrıca yöremizde bulunan arıcılarımız gezginci olduklarından dolayı bahar ayı geldiği zaman Türkiye’nin dört bir yanına kovanlarını bırakırlar. Artık arılar bu bitki zenginliğinin keyfini çıkararak bal yaparlar. Sağımı yapılan bu ballar üzerinde gerçekleştirilen polen analizleri, onların coğrafik ve çiçek kökenlerinin bulunmasında yararlı bilgiler sunar. Polen analizi sonucunda o yöredeki nektarlı bitkilerin tayini, Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın isimlendirilmesi, Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın kalitesi ve verimi belirlenmektedir.
Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nda Fenolik ve Antioksidan analizi; Antioksidanlar vücutta serbest radikallerin oluşumunu engelleyerek hücrenin zarar görmesini önleyen bileşiklerdir. Bu reaksiyonlar yiyeceklerde toksik olabilmekte ve sağlık problemlerine sebep olabilmektedir. Kısaca antioksidan aktivite vücuttaki oksidatif reaksiyonları azaltabilmektedir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın enzimatik ve enzimatik olmayan antioksidanlarca zengin olduğu bilinmektedir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın bileşiminde bulunan flavonoidler ve fenolik asitler ile bunun yanında tokoferoller, alkaloidler, askorbik asit gibi antioksidan etkiye sahip bileşiklerce zengindir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’nın rengi genel olarak içeriğinde bulunan karotenoid ve flavonoidlere bağlıdır. Koyu renkli balların antioksidan madde içeriği fazladır. Kısaca bal antioksidan yönünden zengin bir gıda olup yöre ve mevsime göre değişkenlik gösterebilir. Köyceğiz Balı Hayıt Balı’mızda fenolik bileşiklerin oranı mgGAE/kg cinsinden 433.243’dür.